Problematyka pedagogiczna na łamach czasopisma „Bluszcz” (1905–1918)

Abstrakt

„Bluszcz” jako czasopismo kobiece dużo uwagi poświęcał bieżącym problemom pedagogicznym. Przemiany modernizacyjne i społeczne, rozwój nowych technologii, postępowe kierunki w sztuce i nauce zmieniały także pedagogikę. Czasopismo, zgodnie z najnowszymi trendami, postulowało, by wychowanie opierać na znajomości psychiki dziecka, a więc wymagało od rodziców elementarnej wiedzy na ten temat, a od instytucji szkolnych znacznej demokratyzacji. Kształtowanie charakteru młodych pokoleń Polaków publicyści czasopisma „Bluszcz” widzieli jako zadanie dla całego społeczeństwa i element patriotycznego zaangażowania w budowanie przyszłości narodu. Artykuł ma charakter przeglądowy, jego celem było ukazanie zagadnień z zakresu pedagogiki podejmowanych na łamach czasopisma „Bluszcz” w latach 1905–1918. Odnotowano poruszane przez publicystów treści dotyczące rozwoju dziecka, problematyki edukacyjnej, edukacji dziewcząt i kobiet oraz wizerunku nauczyciela/ pedagoga. W tekście wykazano, że na łamach czasopisma często relacjonowano dyskusje na temat kształtowania systemu wartości dzieci i młodzieży, poruszano zagadnienia dotyczące zdrowia i higieny, treści z zakresu pedagogiki specjalnej oraz komentowano najnowsze trendy dotyczące wychowania dzieci i młodzieży. Artykuł prezentuje zagadnienia edukacji zawodowej i emancypacji przygotowującej kobiety do wymuszonej przez modernizm zmiany roli, jaką miały odegrać w nowoczesności. Założonym przez autorkę celem było wskazanie, jak na łamach „Bluszczu” starano się przekonać czytelniczki, że celem wychowania jest przygotowanie młodego człowieka do samodzielnego życia, do spełniania pożytecznej roli zarówno w społeczeństwie, jak i do samospełnienia, odkrywania swoich talentów, rozwijania pasji i zainteresowań. Poruszane na łamach „Bluszczu” zagadnienia dotyczyły szeroko rozumianych problemów dostępu do edukacji, organizacji szkolnictwa, udziału rodziców w wychowaniu i nauczaniu dzieci, ale także organizacji czasu wolnego najmłodszych, ich edukacji zdrowotnej czy higieny. Przegląd tej tematyki ukazany w artykule może być wskazówką pozwalającą na wykorzystanie tego źródła prasowego. Pismo miało ambicje, by wpływać na społeczne zaangażowanie kobiet i mobilizować je do walki z wykluczeniem edukacyjnym, patologiami społecznymi czy zaniedbaniem dzieci o szczególnych potrzebach edukacyjnych. W tekście wykorzystano metodę jakościowej analizy prasy.