„Polish Culture” in the pen fighting for the independence of the Republic of Poland (1917-1918)
Keywords:
Polish Culture, pen fighting, independence, Republic of Poland, Helena Radlinska, Leon Wasilewski, journalismAbstract
This article was created to present and remind the „Polish Culture” journal to contemporary readers of. It was one of the Polish periodicals created during the Great War (1914-1918), the aim of which was to support the Poles' fight for the independence and sovereignty of the Republic of Poland. The contemporary reception of the substantive content of the journal is not the subject of the presentation. The attention was focused on the formal side of the monthly/weekly „Polish Culture”, as well as the ideological assumptions and goals with which the editors of the magazine undertook the national liberation pen fighting.
The article uses the results of historical research, during which the method of analyzing sources and documents was used. The research was conducted in archives and special collections of libraries in Krakow, Warsaw and Lodz.
As a result of historical research, it was established that the „Polish Culture” journal was published only in 1917-1918. It was subject to all restrictions set by the invaders for the press (magazines). This involved licensing, political censorship, prosecutorial confiscations and searches at the Editorial Office's headquarters. Moreover, it was established that the editorial office of the „Polish Culture” journal was conducting secret national liberation activities. It was the seat of the „liaison secretariat” and the "A" Convention, which were organizational units of the Polish Military Organization (POW). In the light of the research conducted, it can be clearly stated that both the responsible editor of the presented journal – Helena Radlinska, and Leon Wasilewski (informal co-editor), were trusted co-fighters of Ziuk's commander - Jozef Pilsudski.
The obtained research results lead to conclusions that allow us to construct research problems for the future. They involve further historical exploration, in particular the search for details regarding the secret activities of the editorial office of the „Polish Culture” journal, which served as a kind of nucleus of the intelligence and counterintelligence structures of the Polish armed forces after regaining independence in the fall of 1918. Moreover, a substantive analysis of the content published in „Polish Culture” may be cognitively interesting. The significant contribution of the presented journal to the process of awakening patriotic and civic attitudes among Poles experiencing the "venom of slavery" may be an inspiration for contemporary seekers of model solutions in the field of theory and practice of patriotic upbringing and education.
References
Anonim, Naczelny Komitet Narodowy i Polska Organizacja Narodowa, „Wiadomości Polskie” 1914, nr 1, s. 3-4.
Anonim, Zjazd Naczelnego Komitetu Narodowego, Wiadomości Polskie” 1915, nr 26, s. 1^1.
Anonim [H. Radlińska], Ofiarność społeczeństwa polskiego na legiony, „Wiadomości Polskie” 1914, nr 1, s. 5-6.
Anonim [H. Radlińska], Departament Wojskowy N. K. N. (szkic działalności), „Wiadomości Polskie” 1915, nr 21, s. 2-4.
Anonim [prawdopodobnie H. Radlińska], Departament Wojskowy N. K N. Okres drugi działalności, „Wiadomości Polskie” 1915, nr 29, s. 2—4.
Anonim [H. Radlińska], Zadania pracy kulturalnej, „Kultura Polski” 1917, z. 1, s. 5.
Bagiński K„ Helena Radlińska w ruchu ludowym, „Zeszyty Historyczne (Paryż)” 1971, z. 19, s. 128-132.
Bełcikowska A., Polska Organizacja Wojskowa. Zarys dziejów, Warszawa 1939.
Bibliografia prac Heleny Radlińskiej 1897-1937, oprać. R. Rudzińska, Warszawa 1937.
Czapska M., Rozmowy, „Zeszyty Historyczne (Paryż)” 1971, z. 19, s. 107.
H. O. [H. Radlińska], Legenda, „Wiadomości Polskie” 1915, nr 52, s. 3.
Hoffman J., Helena Radlińska jako łączniczka, „Zeszyty Historyczne (Paryż)” 1971, z. 19, s. 145-147.
Lepalczyk L, Skibińska W. (oprać.), Helena Radlińska: kalendarium życia i pracy, „Roczniki Biblioteczne” 1974, R. XVIII, z. 1-2, s. 3-104.
Lepalczyk L, Helena Radlińska. Życie i twórczość, Toruń 2002.
Moraczewski J., Wspomnienia współpracy z Leonem Wasiłewskim, „Niepodległość. Czasopismo poświęcone dziejom polskich walk wyzwoleńczych w dobie popowstaniowej” 1937, t. XVI, s. 210-220.
O. [H. Radlińska], Wieści ze Lwowa, „Wiadomości Polskie” 1914, nr 6, s. 7-8.
O. [H. Radlińska], O Polskiej Prawdzie, „Wiadomości Polskie” 1915, nr 30, s. 1-2.
O. [H. Radlińska], Rozkaz, „Wiadomości Polskie” 1915, nr 36, s. 1-2.
Orsza H. (H. Radlińska), Wspomnienia uczennicy i nauczycielki, „Niepodległość. Czasopismo poświęcone dziejom polskich walk wyzwoleńczych w dobie popowstaniowej” 1931-1932, t. 5, s. 321-342, cz. 1; 1932, t. 6, s. 41-63, cz. 2.
Orsza-Radlińska H., Galicja i Królestwo, „Wiadomości Polskie” 1916, nr 86, s. 1-3.
Orsza-Radlińska H., Przed utworzeniem Rządu Lubelskiego (Ze wspomnień Krakowskiego Sekretariatu Łącznikowego), [w:] Wierna służba. Wspomnienia uczestniczek walk o nie-
podległość 1910-1915, red. Al. Piłsudska, M. Rychterówna, W. Pełczyńska, M. Dąbrowska, Warszawa 1927, s. 209-215.
Pełczyńska W., Helena Radlińska w latach 1913-1921, „Zeszyty Historyczne (Paryż)” 1971, z. 19, s. 132-142.
Piłsudski J., List J. Piłsudskiego do L. Wasilewskiego z dnia 16.06.1916 r. Instytut Józefa Piłsudskiego w Londynie, Teczka: Korespondencja Marszałka, nr 709-001-004, s. 50-51. Dostęp online: List J. Piłsudskiego do L. Wasilewskiego (pilsudski.org.uk)
Pobóg-Malinowski W., Leon Wasilewski. Szkic biograficzny, „Niepodległość. Czasopismo poświęcone najnowszym dziejom Polski” 1937, t. XVI, z. 1, s. 11-106.
Rada Regencyjna, Odezwa Rady Regencyjnej do Narodu Polskiego, „Kultura Polski” 1918, z. 41, s. 617-618.
Radlińska H., Dziesięciolecie Uniwersytetu Ludowego im. A. Mickiewicza w Krakowie 1899-1909, Kraków 1909.
Radlińska H., Z przeszłości pracy oświatowej w Połsce, [w:] Przewodnik oświaty dorosłych, red. A. Konewka, K. Komiłowicz, Warszawa 1929, s. 7-43.
Radlińska H., Nieznani pomocnicy, „Niepodległość. Czasopismo poświęcone dziejom polskich walk wyzwoleńczych w dobie popowstaniowej” 1933, t. II, s. 370-372.
Radlińska H., Stosunek wychowawcy do środowiska społecznego, Warszawa 1935.
Radlińska H., Dzieje oświaty pozaszkołnej, [w:] Encyklopedia wychowania, red. S. Łem-picki, W. Gottlieb, B. Suchodolski, J. Włodarski, Warszawa 1936, s. 661-697.
Radlińska H., Leon Wasilewski w Krakowie (Wspomnienia 1917-1918), „Niepodległość. Czasopismo poświęcone najnowszym dziejom Polski” 1937, t. XVI, s. 221-229.
Radlińska H., Wyniki badań nad walką o duszę ludu 1864-1913, Łódź 1947.
Radlińska H., Materiały do dziejów walki o duszę ludu 1864-1913, Warszawa 1949.
Radlińska H., Listy o nauczaniu i pracy badawczej, [w:] tejże, Z dziejów pracy społecznej i oświatowej, Wrocław 1964, s. 368-369.
Radlińska-Orsza H., Józef Piłsudski jako prełegent Uniwersytetu Ludowego, [w:] Józef Piłsudski: pisarz, wydawca i drukarz, red. Z. Klemensiewicz, E. Kuntze, W. Pociecha, L. Strojka, K. Witkiewicz, Kraków 1936, s. 69-71.
Rafa J., Historia Polski w zarysie. Polska pod zaborami, Warszawa 1986.
Redakcya, Do Czytelników, „Kultura Polski” 1917, z. 1, s. 56.
Redakcya, Prospekt Tygodnika „Kultura Polski”, „Kultura Polski” 1918, z. 1, s. 17.
Srokowski K., Naczelny Komitet Narodowy w roku ubiegłym, „Wiadomości Polskie” 1916, nr 107-108, s. 17-18.
Szczęsna-Rzepecka H., Praca kobiet w Departamencie Wojskowym N.K.N., [w:] Wierna służba. Wspomnienia uczestniczek walk o niepodległość 1910-1915, red. Al. Piłsudska, M. Rychterówna, W. Pełczyńska, M. Dąbrowska, Warszawa 1927, s. 154-157.
Wandycz P., Pod zaborami. Ziemie Rzeczypospolitej w latach 1795-1918, Warszawa 1994.
Warszawianin [H. Radlińska], My a wy, „Wiadomości Polskie” 1916, nr 3, s. 1.
Wierna służba. Wspomnienia uczestniczek walk o niepodległość 1910-1915, red. Al. Piłsudska, M. Rychterówna, W. Pełczyńska, M. Dąbrowska, Warszawa 1927.
Żukiewicz A., Helena Radlińska w walce o Polskę (1914-1918), Opole 2019.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Yearbook of the History of Polish Press
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
