Narodziny młodzieżowej prasy politycznej w Polsce (1899-1918)
Słowa kluczowe:
prasa polityczna, prasa młodzieżowa, historia, Polska, XIX–XX wiekAbstrakt
Celem opracowania jest syntetyczna prezentacja rozwoju młodzieżowej prasy politycznej w Polsce od jej powstania (1899) do zakończenia I wojny światowej. W kolejnych rozdziałach przedstawiono jej genezę, uwarunkowania, geografię oraz typologiczne zróżnicowanie. Badania ujawniły, że na początku XX wieku dominowały dwa wyrównane systemy prasowe (młodych narodowców oraz socjalistów). Jakkolwiek różniły się one pod względem liczebnym (narodowcy — 32 tytuły; socjaliści — 64) dysponowały jednak podobną liczbą tytułów wpływowych, wśród których wyróżniało się 9 periodyków narodowych (m.in. „Teka”, „Sprawa”, „Zarzewie”, „Wici”) oraz 7 tytułów socjalistycznych (m.in. „Promień”, „Zjednoczenie”, „Młodość”). Prasa innych młodzieżowych nurtów ideowych była wyraźnie słabsza. Młodzi chadecy i konserwatyści dysponowali 10 tytułami (m.in. „Prąd”, „Filareta”), zaś ludowcy 5 (m.in. „Młodzi idą…” i „Drużyna”).
Bibliografia
Dunin J., Czasopiśmiennictwo ludowe w Galicji, Wrocław 1952.
Garlicka A., Czasopisma filareckie 1909–1914, parts 1–2, “Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” 1970, iss. 1, pp. 57–75; iss. 2, pp. 197–226.
Garlicka A., Niepodległość Polski w programach organizacji młodzieżowych przed I wojną światową, “Pokolenia” 1968, no. 4, pp. 7–14.
Grzybowska M., W kręgu inspiracji niepodległościowych — ruch „promienistych” (publicystyka polityczna grupy młodzieży galicyjskiej okresu poprzedzającego I wojnę światową), “Studia Historyczne” 1980 iss. 1, pp. 31–47.
Hulewicz J., Udział Galicji w walce o szkołę polską 1899–1914, [in:] Nasza walka o szkołę polską 1901–1917, vol. 2, ed. B. Nawroczyński, Warsaw 1934, pp. 449–506.
Karbowiak A., Młodzież polska akademicka za granicą 1795–1910, Kraków 1910.
Kmiecik Z., Młodzi Idą: z dziejów młodzieży zaraniarskiej, “Biuletyn Komisji Historycznej KC ZMS” 1961, no. 3, pp. 106–117.
Kmiecik Z., Prasa warszawska w latach 1908–1918, Warsaw 1981.
Kolasa W.M., Historiografia prasy polskiej (do 1918 roku): naukometryczna analiza dyscypliny 1945–2009, Kraków 2013.
Kolasa W.M., Kwiecień S., Rogoż M., Prasa dla dzieci i młodzieży 1824–1918, vol. 3, Prasa młodzieżowa, Kraków 2018.
Kozicki S., Historia Ligi Narodowej, Londyn 1964.
Mioduchowska M., „Drużyna” 1912–1921, “Roczniki Dziejów Ruchu Ludowego” no. 12 (1970), pp. 115–151.
Myśliński J., Grupy polityczne Królestwa Polskiego w zachodniej Galicji 1895–1904, Warsaw 1967.
Myśliński J., Nakłady prasy społeczno-politycznej w Galicji w latach 1881–1913, part 2, “Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” 1965, iss. 2, pp. 80–98.
Myśliński J., Polska prasa socjalistyczna w okresie zaborów, Warsaw 1982.
Myśliński J., Prasa wydawana przez Ligę Narodową w Krakowie przed 1905 rokiem, “Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” vol. 2 (1963), pp. 32–56.
Myśliński J., Studia nad polską prasą społeczno-polityczną w zachodniej Galicji 1905–1914, Warsaw 1970.
Potkański W., Polski ruch paramilitarny na terenie Galicji przed wybuchem wielkiej wojny w roku 1914, “Kwartalnik Historyczny” 2009, no. 2, pp. 175–196.
Skrobicki Z., Program odrodzenia katolicko-społecznego w Polsce w ujęciu czasopisma „Prąd” 1909–1939, [in:] Z dziejów katolicyzmu społecznego, Lublin 1987, pp. 333–431.
Smyczyński H., Rozwój samokształcenia wśród uczniów gimnazjów galicyjskich na przełomie XIX i XX wieku, [in:] Z tradycji kulturalnych Rzeszowa i Rzeszowszczyzny, eds. S. Frycie et al., Rzeszów 1966, pp. 287–295.
Socha I., Czasopisma Związku Towarzystw Tomasza Zana, “Rocznik Historii Prasy Polskiej” 2002, iss. 1, pp. 59–86.
Waingertner P., Ekspozytury i wpływy Związku Młodzieży Polskiej „Zet” w okresie zaborów (1886–1914), “Przegląd Nauk Historycznych” 2017, no. 1, pp. 137–165.
Zaczyński M., „Młodość jest rzeźbiarką co wykuwa żywot cały” — z dziejów ruchu niepodległościowego w Galicji (o lwowskim „Promieniu”), “Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historycznoliterackie” iss. 53 (1984), pp. 143–167.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Rocznik Historii Prasy Polskiej
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
