Twórcy „Nadwiślanina” w konflikcie z prawem pruskim
Słowa kluczowe:
„Nadwiślanin”, zabór pruski, Chełmno, prawo prasowe, procesy prasowe, 1850–1866Abstrakt
Redaktorzy odpowiedzialni wydawanego w Chełmnie w latach 1850-1866 „Nadwiślanina” działali w oparciu o pruskie prawo prasowe i kodeks karny. Wszelkie działania, zdaniem władz, niezgodne z obowiązującymi przepisami wywoływały interwencję policji, prokuratury i sądów. Przed pruskim sądem stawali: Józef Gółkowski, Ignacy Danielewski, Cyprian Wysoczyński, Jan Dyament, Józef Chociszewski, Stefan Mąkowski i Jan Radziwioł oraz dwaj autorzy tekstów opublikowanych w piśmie: Ignacy Łyskowski i Walenty Stefański. Jak napisano w ostatnim numerze „Nadwiślanina”, jego redaktorzy mieli 46 procesów, zapłacili łącznie 2310 talarów grzywny, w więzieniu znaleźli się: Gółkowski, Danielewski i Dyament oraz Stefański.Bibliografia
Banach J., Chełmno — pierwszym polskim ośrodkiem prasowym w Prusach Zachodnich, „Rocznik Grudziądzki”, t. 12: 1996, s. 49–73.
Banach J., „Nadwiślanin” (1859–1866) — poprzednik „Gazety Toruńskiej”, „Rocznik Gdański”, t. 59: 1999, z. 1, s. 47–60.
Bukowski A., Pomorze Gdańskie w powstaniu styczniowym, Gdańsk 1964.
Dulczewski Z., Z dziejów prasy ludowej w Wielkim Księstwie Poznańskim 1848–1850, Warszawa 1957.
Dzieje Chełmna i jego regionu. Zarys monograficzny, pod red. M. Biskupa, Toruń 1968.
Gzella G., Pruskie prawo prasowe w drugiej połowie XIX wieku, [w:] W kręgu prasy (przeszłość — teraźniejszość — przyszłość), t. 2, pod red. G. Gzelli, J. Gzelli, Toruń 2001, s. 33–43.
Gzella G., Dziennikarze i redaktorzy odpowiedzialni polskiej prasy Pomorza Nadwiślańskiego w okresie zaboru pruskiego. Słownik biograficzny, Toruń 2018.
Janicka D., Kara pozbawienia wolności w pruskim kodeksie karnym z 1851 r. i w austriackiej ustawie karnej z 1852 r. Studium porównawcze, „Acta Universitatis Nicolai Copernici” 1988, Prawo z. 26, s. 61–76.
Jazdon A., Pruskie prawa cenzuralne, prasowe i proceduralne w Wielkim Księstwie Poznańskim w pierwszej połowie XIX w., „Roczniki Biblioteczne” 1989, z. 1–2, s. 89–117.
Jazdon A., Walenty Maciej Stefański jako redaktor, wydawca i drukarz prasy poznańskiej, „Studia o Książce”, t. 15: 1985, s. 211–241.
Kucharczyk G., Cenzura pruska w Wielkopolsce w czasach zaborów 1815–1914, Poznań 2001.
Maciejewski T., Ustrój sądowy Prus, II Rzeszy i Republiki Weimarskiej (1815–1871 i 1918–1933), „Studia Iuridica Lublinensia” 2016, vol. 25, z. 3, s. 587–597.
Rajch M., Cenzura pruska w Wielkopolsce w latach 1848–1918, Poznań 2004.
Sobkowiak W., Józef Chociszewski (1837–1914), Gniezno 1937.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Rocznik Historii Prasy Polskiej
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
