Humor polityczny w prasie Narodowej Demokracji: przypadek satyrycznego tygodnika „Szopka” 1922–1925
Słowa kluczowe:
prasa satyryczna w XX w., „Szopka”, Narodowa Demokracja, humor politycznyAbstrakt
Artykuł charakteryzuje pismo „Szopka” wydawane w Warszawie w latach 1922-1925 jako tygodnik satyryczno-humorystyczny. Pismo było trybuną Narodowej Demokracji, upowszechniało ideologię narodową. „Szopka” zamieszczała dowcipy rysunkowe i tekstowe wymierzone w domniemanych wrogów Polski i Polaków. Humorystycznej deformacji podlegały obiekty personalne i instytucjonalne. Tygodnik krytykował politykę Józefa Piłsudskiego i jego obozu politycznego, był antybolszewicki, antyniemiecki, antysemicki. Stosował zróżnicowane techniki perswazyjne celem upowszechniania narodowej wizji świata.Bibliografia
Bergmann O., „Prawdziwa cnota krytyk się nie boi…” Karykatura w czasopismach satyrycznych Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 2012.
Bergmann O., Problematyka żydowska w karykaturach polskich czasopism satyrycznych Drugiej Rzeczypospolitej, „Kwartalnik Historii Żydów” 2011, nr 4.
Bystroń J.S., Komizm, Lwów – Warszawa 1939.
Carroll N., Humor, tłum. J. Halbersztat, Łódź 2018.
Dziemidok B., O komizmie. Od Arystotelesa do dzisiaj, Gdańsk 2011.
Encyklopedia wiedzy o prasie, red. J. Maślanka, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1976.
Hurley M.M., Dennett D.C., Adams jr R.B., Filozofia dowcipu, tłum. R. Śmietana, Kraków 2018.
Jakubowska U., Prasa Narodowej Demokracji w dobie zaborów, Warszawa – Łódź 1988.
Jarowiecki J., Prasa na ziemiach polskich XIX i XX wieku, Wrocław 2013.
Kaszewski K., Media o sobie. Językowe elementy autopromocyjne w przekazach informacyjnych prasy, radia i telewizji, Warszawa 2018.
Komizm historyczny, t. 8, red. T. Korpusz, A. Krasowska, Warszawa 2016.
Makuszyński K., Czarujący Perz, „Łódź Teatralna” 1946/1947, nr 5.
Nycz R., Tekstowy świat. Poststrukturalizm a wiedza o literaturze, Kraków 2000.
„Obcy i niemili”. Antysemickie rysunki z prasy polskiej 1919–1939, red. M. Budkowska, Warszawa 2013.
Paczkowski A., Prasa polska w latach 1918–1939, Warszawa 1980.
Piątkowski B., Uwagi o współpracownikach polskiej prasy humorystyczno-satyrycznej dwudziestolecia międzywojennego, „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” 1976, t. 15, nr 5.
Prasa Narodowej Demokracji 1886–1939, red. A. Dawidowicz, E. Maj, Lublin 2010.
Sikorski T., Karykatura polityczna jako źródło do badań nad historią Drugiej Rzeczypospolitej. Postulaty badawcze, „Historia i Polityka” 2009, nr 1.
Sobczak J., Dzieje prawa prasowego na ziemiach polskich, Poznań 2009.
Spis gazet i czasopism Rzeczypospolitej Polskiej oraz poradnik reklamowy, 1924/25 rok, Warszawa [1925].
Szokalski J., „W zawieszeniu”. Jerzy Bandrowski na łamach moskiewskiej „Gazety Polskiej” w latach 1915–1917, „Glaukopis” 2011, nr 21–22.
Świat humoru, red. S. Gajda, D. Brzozowska, Opole 2000.
Taubman H., Różne. Afisze wyborcze w Krakowie, „Grafika Polska” [1922], nr 11–12.
Tobera M., Wesołe gazetki. Prasa satyryczno-humorystyczna w Królestwie Polskim w latach 1905–1914, Warszawa – Łódź 1988.
Władyka W., Krew na pierwszej stronie. Sensacyjne dzienniki Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1982.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 Rocznik Historii Prasy Polskiej
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
