Obraz Kurta Schumachera w polskiej publicystyce powojennej 1946-1951

Abstrakt

Zarówno w niemieckiej historiografii, jak i w potocznej niemieckiej świadomości Kurt Schumacher uchodzi za jedną z najbardziej świetlanych postaci polityki Republiki Federalnej Niemiec. Człowiek, znany z tego, że nie dał się złamać sadystycznym oprawcom w obozach koncentracyjnych, był torturowany i szykanowany. Przetrzymywano go tam tylko dlatego, że konsekwentnie odmawiał formalnego wyparcia się antyhitlerowskich poglądów. W ostatnich tygodniach przed wyzwoleniem gestapo wpisało go na listę osób do likwidacji. Śmierci udało mu się uniknąć tylko dlatego, że skutecznie się ukrył. W komunistycznym dyskursie oskarżano go, że było rzekomo obozowym kapo, donosicielem, obozowym oprawcą. Pomawiano go o kolaborację z gestapo i SS. Po wojnie pozostał radykalnym wrogiem wszelkich totalitaryzmów. Komunizm postrzegał w tych samych kategoriach, co narodowy socjalizm i zwalczał go na każdym kroku, co przyczyniło się do ogromnej niechęci do jego osoby w bloku wschodnim. Uchodził za jednego z najbardziej zdecydowanych przeciwników powrotu dawnych elit hitlerowskich do życia społecznego i politycznego. Nic dziwnego, że był dla nich obiektem nienawiści i wszelkich ataków. W polskim komunistycznym dyskursie określano go jako nowego Adolfa Hitlera, spadkobiercę jego ideologicznych tęsknot. W celu ich realizacji miał otaczać się dawnymi aktywistami narodowosocjalistycznymi. Schumacher był zdeklaro-wanym zwolennikiem zjednoczenia całych Niemiec i powrotu Ziem Zachodnich w obręb takiego zjednoczonego państwa. Miał doskonałe powiązania z zachodnimi aliantami, których do tych zmian terytorialnych starał się prze-konać, co budziło w Polsce irytację, oburzenie i lęki. Schumacher był jednak radykalnym pacyfistą i sięganie po jakiekolwiek siłowe rozwiązania nie chodziło w jego wypadku w grę. Tymczasem w komunistycznym dyskursie kreowano go na wojennego podżegacza, świadomie mobilizującego społeczeństwo niemieckie do wojny z Polską. Zaraz po wojnie pamięć o zbrodniach niemieckich była w Polsce w oczywisty sposób silna i żywa. W komunis-tycznym dyskursie uczucia te świadomie instrumentalizowano i potęgowano dla własnych politycznych interesów.