Adam Kazimierz Czartoryski jako koordynator polskiego rynku prasowego w epoce porozbiorowej
Słowa kluczowe:
Adam Kazimierz Czartoryski, prasa polska, Wilno, Gotfryd Ernest Groddeck, Józef Zawadzki, Warszawa, LwówAbstrakt
Po upadku I Rzeczypospolitej książę Adam Kazimierz Czartoryski (1734–1823) angażował się w szereg działań na polu kultury, literatury i oświaty. Celem niniejszego artykułu jest bliższe rozpoznanie jego aktywności na ówczesnym rynku prasowym. Generał ziem podolskich był bowiem (zakulisowym) inicjatorem i koordynatorem ruchu czasopiśmienniczego w Wilnie, Warszawie oraz Lwowie. Przyczynił się do powstania takich periodyków, jak: „Gazeta Literacka Wileńska”, „Dziennik Wileński”, „Pamiętnik Warszawski” czy „Pamiętnik Lwowski”.
Bibliografia
Aleksandrowicz A., Różne drogi do wolności. Puławy Czartoryskich na przełomie XVIII i XIX wieku. Literatura i obyczaj, Puławy 2011.
Baliński M., Pamiętniki o Janie Śniadeckim, jego życiu prywatnym i publicznym, i dziełach jego, t. 1, Wilno 1865.
Dębicki L., Puławy (1762–1880). Monografia z życia towarzyskiego, politycznego i literackiego, t. 3, Lwów 1888.
Jocher A., Obraz bibliograficzno-historyczny literatury i nauk w Polsce…, t. 1, Wilno 1840.
Kempa W.A., U kolebki „Pamiętnika Warszawskiego”, „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” 1965, z. 1.
Kowal J., Literackie oblicze „Dziennika Wileńskiego” (1805–1806 i 1815–1830), Rzeszów 2017.
Kurdybacha Ł., Wpływ kultury wileńskiej na Lwów w początkach XIX wieku, „Ateneum Wileńskie” 1936, R. XI.
List Gotfryda Ernesta Grodka do Ks. Adama Jerzego Czartoryskiego [Wilno, 28 stycznia 1805 r.], [w:] Archiwum Kuratorii Wileńskiej, Rkps BCz w Krakowie, k. 113.
List Gotfryda Ernesta Grodka do Ks. Adama Kazimierza Czartoryskiego [z dn. 28 marca (9 kwietnia) 1806 r.], Rkps BCz w Krakowie, sygn. 29.
List Gotfryda Ernesta Grodka do Ks. Adama Kazimierza Czartoryskiego, [Wilno, 16(28) kwietnia 1805 r.], [w:] Archiwum Kuratorii Wileńskiej, Rkps BCz w Krakowie, k. 113.
List Gotfryda Ernesta Grodka do Adama Kazimierza Czartoryskiego [Wilno, 8 (20) lipca 1806 r.], Rkps BCz w Krakowie, sygn. 29.
List Gotfryda Ernesta Grodka do Adama Kazimierza Czartoryskiego [Wilno, 29 października (10 listopada) 1805 r.], Rkps BCz w Krakowie, sygn. 29.
List G. E. Groddecka do J. Zawadzkiego z dn. 2 listopada 1805 r., [w:] J. Oko, Listy Grodka w Archiwum Księgarni Zawadzkich, „Ateneum Wileńskie” 1934, R. 9.
List Gotfryda Ernesta Grodka do Ks. Adama Kazimierza Czartoryskiego [Wilno, 15(27) listopada 1805 r.], Rkps BCz w Krakowie, sygn. 29.
List Gotfryda Ernesta Grodka do Adama Kazimierza Czartoryskiego [Wilno, 10 grudnia 1805 r.], Rkps BCz w Krakowie, sygn. 29.
List Józefa Zawadzkiego do Feliksa Bernatowicza [Wilno, 23 lutego 1816 r.], [w:] Materiały do dziejów literatury i oświaty z archiwum drukarni i księgarni Józefa Zawadzkiego w Wilnie, do druku przygotował T. Turkowski, t. 1, Wilno 1935.
List Józefa Zawadzkiego do ks. A. K. Czartoryskiego (17 lipca 1810), [w:] Materiały do dziejów literatury i oświaty z archiwum drukarni i księgarni Józefa Zawadzkiego w Wil-nie, do druku przygotował T. Turkowski, t. 1, Wilno 1935.
List S. Kłokockiego do Grodka z dnia 21 maja 1805 r. (Listy, IV, 7), Rkps BJ, sygn. 3097.
Oko J., Listy Grodka z archiwum księgarni Zawadzkich, odbitka z „Ateneum Wileńskiego” R. IX, Wilno 1934.
Pusz W., „Nowy Parnas” przedromantycznej Warszawy. Bruno Kiciński i grono jego współpracowników, Wrocław 1979.
Szantyr A., Działalność naukowa Godfryda Ernesta Grodka, [w:] Z dziejów filologii klasycznej w Wilnie, pod red. J. Oko, Wilno 1937.
Turkowski T., Początki „Pamiętnika Warszawskiego” w r. 1814, „Pamiętnik Warszawski” 1931, R. III, z. 10–12.
Węclewski Z., Wiadomość o życiu i pismach Gotfryda Ernesta Grodka, Kraków 1876.
Wilno, „Gazeta Literacka Wileńska” 1806, nr 1.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Rocznik Historii Prasy Polskiej
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
